Ko te noho whāngai ā-tikanga nei he āhuatanga ka whakaritea ki roto tonu i te whānau, tērā pea ētahi horopaki kua kore nei he pūranga ōkawa.
Mehemea kāore koe e kite i ētahi pūranga ōkawa mō tō noho whāngai, ka whai hua pea te pātai haere ki ngā whanaunga, ki ngā kaumātua rānei mehemea e mōhio ana rātau ki ētahi atu momo pūranga (ā-tuhi, ā-waha, ā-aha nei).
Hei tauira, tērā pea ētahi mōhiohio kua tuhia ki ngā rātaka whaiaro, ki ngā reta me ngā ī-mēra ki ngā whanauna, ka mahara rānei pea te tangata ki ngā mahi me ngā kōrero o aua wā.
Mai i 1901, ka whakamahi te Ture Whakarite Kerēme Whenua Māori (Native Land Claims and Adjustment Act) 1901 kia rēhitatia te tamaiti whāngai ki te Kōti Whenua Māori e taea ai te whai whenua i ō rātau mātua whāngai.
Mai i 1909 ki 1955, i raro i te Ture Whenua Māori (Native Land Act) 1909, kāore e taea e Ngāi Māori te whakamahi te tikanga whāngai. Arā, ko ngā whāngai katoa nā ngā mātua Māori, me whakaae rawa e te Kōti Whenua Māori.
Kāore i whakaaetia ngā mātua Māori ki te whāngai ā-ture i te tamariki Pākehā. Mehemea i hiahia tētahi tokorua, ko tētahi he Pākehā ko tētahi he Māori, ki te whāngai ā-ture i te tamaiti Māori me haere rawa rāua ki te Kōti ā-Rohe.
Ko ngā ota whāngai ā-ture nā te Kōti Whenua Māori ka pupuritia pea ki ā rātau pukapuka miniti.
Kimihia ngā taipitopito whakapā a ngā tari ā-rohe o the Kōti Whenua Māoriopen_in_new.
He nui tonu ngā tono whāngaitanga i ēnei tau ka whai pūrongo tauwhiro nā te Tari Māori. Ka pupuritia pea ēnei e Te Puni Kōkiri ki Te Rua Mahara o Aotearoa.
Ka pupuri hoki Te Rua Mahara o Aotearoa i ngā pukapuka miniti o te Kōti Whenua Māori mai i 1865 ki 1975. He mōhiohio kei ngā pukapuka miniti nei mō te whenua, mō te whāngaitanga, mō ngā wīra.
Ākona ka pēhea te tono mōhiohio i Te Rua Mahara o Aotearoa.
Mehemea i whai wāhi a Oranga Tamariki ki tō āhuatanga whāngai (ko tētahi whakahaere rānei nō mua pēnei i a Hauora Tamariki, i Te Tari Toko i te Ora, i a Ngā Tamariki, Rangatahi me ngā Whānau), ka whai pūranga a Oranga Tamariki mō tēnei.
Ka raua atu ki tēnei ko ngā āhuatanga ka kīia e rātau he noho atawhai/tiakitanga, te tiaki ā-whānau me te whāngaitanga ā-ture.
Ākona ka pēhea te tono pūranga mōu i Oranga Tamariki.
You have reached the maximum character limit.
You must enable JavaScript to submit this form